Embark
Tot voor kort werd de inteelt berekend a.d.h. van de pedigree.
In de meest gunstige gevallen konden we 8 generaties terug gaan en berekenen hoeveel inteelt er in de voorgestelde combi voor kwam.
Met beetje oplettendheid bleef de inteelt beperkt, in de veronderstelling dat er geen fouten in de pedigree zaten.
Sinds kort hebben we er echter een ‘partner’ bij gekregen : Embark.
Embark is een Amerikaans laboratorium dat een volledige dna test aanbiedt voor honden.
Nieuw op het gebied van DNA-testen voor (ras)honden is het testen op het gehele genoom: whole genome sequencing. Hierbij wordt elk stukje DNA ontrafeld en getest.
Sinds 2005 wordt het gehele DNA van één hond in kaart gebracht. Met deze waardevolle informatie weten wetenschappers hoe het genetische plaatje van de diersoort hond er uit ziet en kunnen 211 erfelijke kenmerken gevonden worden. Daarvan zijn er 11 relevant voor de ODH..
Dit betekent helaas niet dat een hond die volledig vrij scoort op alle dna geteste ziekten niet meer ziek kan worden. Heel wat erfelijke aandoeningen kunnen nog niet in het DNA (Panus, Epi, Ed, …) worden herkend. Maar de onderzoeken zijn nog volop in ontwikkeling.
Met Embark kunnen we 4 categorieën testen
Gezondheid
Zoals hierboven al aangegeven wordt er op meer dan 211 ziektes en aandoeningen getest waarvan de onderstaande 11 specifiek voor de (Oud)Duitse Herder:
Degeneratieve Myelopatie
Achromatopsie
CLAD III
Hemofilie A
Scott Syndrome
HUU
MDR 1
MPS VII
RCND
XHED of X
COI (Genetisch bepaalde inteelt coëfficiënt)
Van de geteste honden wordt door Embark het COI bepaald, het zogenaamde verwantschap. In vrijwel alle gevallen blijkt uit de COI berekening van Embark, dat die veel hoger is dan een fokker op basis van een stamboom zal verwachten.
Op dit moment ligt het gemiddelde verwantschap, het COI, van de (Oud)Duitse Herder rond de 30%, en vaak hoger, terwijl een gezond percentage 10% of lager behoord te zijn. Helaas lukt op dit ogenblik niet om een COI van minder dan 20 te bekomen met stamboekherders.
Nu moet ik zeggen dat dit voor mij insloeg als een bom. Ik had altijd gedacht dat (oud) duitse herders een rijke genenpoel hadden omdat het ras immers wereldwijd verspreid is. In werkelijkheid blijken de stamboek Duitse herders oorspronkelijk gebaseerd te zijn op slechts 15 Duitse Herders. (slik)
Lily heeft een COI van 24 % wat zeer laag is in vergelijking met de gemiddelde fokteef, maar tegelijk ook nog veel te hoog is.
Helaas heeft de komst van Embark heel wat fokkers uiteen gedreven. Enerzijds zijn er fokkers die aan de slag gaan en proberen deze hoge COI naar beneden te halen en anderzijds fokkers die gewoon old scool verder doen onder het mom van ‘’we geloven niet in Embark’’ of ‘’we geloven niet dat inteelt nieuwe aandoeningen veroorzaakt’’.
Inbreeding & Diversity
Nog een waardevolle tool van de Embark test is de categorie “inbreeding & diversity.” Er komt steeds meer aandacht voor het belang van genetische diversiteit voor rashonden. Inmiddels is wel duidelijk dat er binnen de (Oud)Duitse Herder een grote behoefte is aan genetische diversiteit. De verwantschap binnen de (Oud)Duitse Herder is veel te hoog en daar moeten we iets aan doen. Als er meer fokdieren getest worden via Embark geeft dit een extra mogelijkheid: als zowel de reu als teef getest zijn, kan worden berekend op welke gebieden en in welke mate de nakomelingen genetisch divers zullen zijn. Dit geeft fokkers voor het eerst de mogelijkheid om doelgericht te fokken voor behoud van de genetische diversiteit.
Voor alle duidelijkheid : het is helemaal niet wenselijk om een combi te maken uitsluitend op wat de voorspelde COI van de pups zal worden.
Immers, een reu kan met je fokteefje een goede match geven inzake voorspelde COI, maar daarom is die reu zelf nog geen gezonde hond.
Ideaal is een én én verhaal. Zo houd ik bij iedere combi rekening met gewenste karakter, gekende gezondheid en verwantschap. Pas als voldaan wordt aan de eerste twee, wordt er gekeken of de Embark ook klopt.
Fysieke kenmerken
Onder fysieke kenmerken vallen alle kenmerken waar we op kunnen testen die niet te maken hebben met de gezondheid van de hond, zoals de vachtkleur, vachtlengte- en structuur, oogkleur en lichaamsbouw. Voor mij persoonlijk minder belangrijk. Het is immers al een hele opgave om karakter, COI en gezondheid te matchen.
Ten slotte :outcross
Wie mij al langer kent, weet dat het mijn grote droom is om een outcross te fokken. Niet zomaar een funnestje , maar een goed bedachte combi tussen ODH en een gezond ras die een meerwaarde kan betekenen voor de genenpoel voor de ODH. Eenvoudig is het niet. Maar moeilijk gaat ook. Later meer hierover.